กฎหมายที่เกี่ยวข้อง 
       ๑. กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการบริหารของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน 
               ๑) พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และแก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๔๕
               ๒) พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ มาตรา ๓๘ (กรรมการ สถานศึกษา) มาตรา ๓๙ (อำนาจหน้าที่ผู้บริหารสถานศึกษา) 
               ๓) กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการภายในสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา  พ.ศ. ๒๕๔๗ (ออกตาม ม. ๓๔ วรรคสี่ ของพระราชบัญญัติบริหารกระทรวงศึกษาธิการ)
               ๔) กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการกระจายอำนาจการบริหารและจัดการศึกษา  (ออกตาม ม. ๓๙ วรรคสอง พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒) 
               ๕) ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการบริหารจัดการและขอบเขตการปฏิบัติหน้าที่ ของสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่เป็นนิติบุคคลในสังกัดเขตพื้นที่การศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ (ออกตาม ม. ๓๕  พระราชบัญญัติบริหารกระทรวงศึกษาธิการ) 
               ๖) กฎกระทรวงกำหนดจำนวนกรรมการ คุณสมบัติ หลักเกณฑ์วิธีการสรรหากรรมการ สถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. ๒๕๔๖ 
               ๗) ระเบียบ กฎหมายอื่น ๆ 
       ๒.บทบาทหน้าที่ของสถานศึกษาตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ
               ๑) จัดทำนโยบายแผนพัฒนาการศึกษาด้านวิชาการ บุคคล งบประมาณ บริหารทั่วไป
               ๒) จัดตั้ง/รับผิดชอบการใช้จ่ายงบประมาณ 
               ๓) พัฒนาหลักสูตร/จัดการเรียนการสอน 
               ๔) ออกระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ แนวปฏิบัติ 
               ๕) กำกับ ติดตาม ประเมินผล ตามแผนงานโครงการ
               ๖) ระดมทรัพยากร ปกครอง ดูแลบำรุงรักษาทรัพย์สินฯ
               ๗) จัดระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา
               ๘) ส่งเสริมความเข้มแข็งชุมชน สร้างความสัมพันธ์

บทบาทหน้าที่ของผู้อำนวยการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน 
       ๑. อำนาจหน้าที่ของผู้บริหารสถานศึกษาตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ 
               ๑) จัดรูปแบบการศึกษา ม. ๑๕ 
               ๒) จัดกระบวนการศึกษา ม. ๒๔-๓๑ 
               ๓) บริหารจัดการศึกษา ๔ ด้าน ม. ๓๙ 
               ๔) เป็นคณะกรรมการสถานศึกษา ม. ๔๑ 
               ๕) จัดระบบประกันคุณภาพการศึกษา ม. ๔๘-๕๑ 
               ๖) ปกครองดูแลบำรุงรักษาทรัพย์สินฯ ม. ๕๙ 
               ๗) พัฒนาบุคลากร นักเรียนด้านเทคโนโลยีฯ ม. ๖๕-๖๖ 
       ๒. อำนาจหน้าที่ของผู้บริหารสถานศึกษาตามพระราชบัญญัติการศึกษาภาคบังคับ พ.ศ. ๒๕๔๕
               ๑) ผ่อนผันการส่งเด็กเข้าเรียน ม. ๖ 
               ๒) เป็นเจ้าพนักงานเจ้าหน้าที่ 
               ๓) จัดการศึกษาเด็กบกพร่อง พิการ ด้อยโอกาสในรูปแบบเหมาะสม ม. ๑๒ 
               ๔) ดำเนินการอื่น ๆ ตามกฎหมายกำหนด
       ๓. อำนาจหน้าที่ของผู้บริหารสถานศึกษาตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารกระทรวงศึกษาธิการ  พ.ศ. ๒๕๔๖ (ม. ๓๙) 
               ๑) เป็นผู้บังคับบัญชาข้าราชการครู และบุคลากรในสถานศึกษา 
               ๒) บริหารกิจการสถานศึกษา 
               ๓) ประสานระดมทรัพยากร 
               ๔) เป็นผู้แทนสถานศึกษา 
               ๕) จัดทำรายงานประจำปีต่อกรรมการเขตพื้นที่ 
               ๖) อนุมัติประกาศนียบัตร วุฒิบัตร 
               ๗) อื่น ๆ ตามที่ผู้บังคับบัญชาทุกระดับมอบหมาย 
               ๘) ตามที่ได้รับการกระจาย มอบอำนาจ (ปฏิบัติราชการแทน) ม. ๔๔-๔๕ 
                    - ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เลขาคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ถึงผู้อำนวยการ สถานศึกษา 
                    - ผู้อำนวยการสำนักฯ ในกรม ถึงผู้อำนวยการสถานศึกษา  
                    - ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ถึงผู้อำนวยการสถานศึกษา  
       ๔. อำนาจหน้าที่ของผู้บริหารสถานศึกษาตามกฎกระทรวงศึกษาธิการ แบ่งส่วนราชการใน สถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ 
               ๑) วิเคราะห์ จัดทำนโยบาย แผนสถานศึกษา 
               ๒) วางระเบียบ ประกาศ ข้อบังคับ 
               ๓) เสนอขอจัดตั้งเงินอุดหนุนทั่วไป 
               ๔) แต่งตั้งอนุกรรมการ คณะทำงานต่าง ๆ
       ๕. อำนาจหน้าที่ของผู้บริหารสถานศึกษาตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการครูและบุคลากร ทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ 
               ๑) ควบคุมดูแลการบริหารงานบุคคล ม. ๒๗ (๑) 
               ๒) พิจารณาความดีความชอบ ม. ๒๗ (๒) 
               ๓) ส่งเสริมสนับสนุนพัฒนาบุคลากร ม. ๒๗ (๓)  
               ๔) จัดทำมาตรฐานภาระงานครู ม. ๒๗ (๔) 
               ๕) ประเมินผลการปฏิบัติงานครู ม. ๒๗ (๕) 
               ๖) ปฏิบัติหน้าที่ตาม อ.ก.ค.ศ. กก.รร.มอบหมาย ม. ๒๗ (๖)  
               ๗) ยกย่องเชิดชูเกียรติครูดีเด่น ม. ๗๕ 
               ๘) แจ้งภาระงาน เกณฑ์ประเมินผลงาน มาตรฐานวิชาชีพ จรรยาบรรณวิชาชีพ ระเบียบแบบ แผนฯ ม. ๗๘ 
               ๙) ปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดี ม. ๗๙ 
               ๑๐) ส่งเสริมสนับสนุนให้ไปศึกษาดูงาน ม. ๘๑ 
               ๑๑) รักษาวินัยอย่างเคร่งครัด ม. ๘๒ 
               ๑๒) เสริมสร้างพัฒนาผู้ใต้บังคับบัญชา ม. ๙๕ ๘๙ 
               ๑๓) สั่งแต่งตั้งกรรมการสอบสวนกรณีกล่าวหาไม่เลื่อมใสปกครองฯ ม. ๑๑๑ (๔)  
               ๑๔) สั่งให้ครูออกจากราชการ ในกรณีต่าง ๆ เช่น เจ็บป่วย ยุบตำแหน่ง ไร้ประสิทธิภาพ  จำคุก  
       ๖. ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการบริหารจัดการและขอบเขตการปฏิบัติหน้าที่ ของสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่เป็นนิติบุคคล สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ กำหนดบทบาท หน้าที่ของผู้บริหารสถานศึกษา ดังนี้ 
               ๑) ผู้อำนวยการสถานศึกษาเป็นผู้แทนของนิติบุคคลสถานศึกษา 
               ๒) นิติบุคคลสถานศึกษาถูกฟ้องร้อง ให้รายงานสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาแจ้งสำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานแต่งตั้งผู้รับผิดชอบดำเนินคดี  
               ๓) การบริหารบุคคลตามกฎหมาย พระราชบัญญัติข้าราชการครู และบุคลากรทางการศึกษา ๔) ยุบ รวม เลิกล้มโรงเรียน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาตรวจสอบบัญชี ทรัพย์สิน โอน  จำหน่าย ตามหลักเกณฑ์สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานกำหนด 
               ๕) โรงเรียนมีอำนาจปกครอง ดูแล บำรุง รักษา ใช้ จัดหาผลประโยชน์จากทรัพย์สินที่มีผู้อุทิศให้ แต่จำหน่ายอสังหาริมทรัพย์ กรรมการโรงเรียนต้องเห็นชอบ รายงานสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
               ๖) โรงเรียนมีอิสระในการบริหารจัดการงบประมาณพัสดุตามวงเงินอำนาจที่เลขาคณะกรรมการ การศึกษาขั้นพื้นฐานมอบหรือผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามอบตามหลักเกณฑ์ที่สำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานกำหนด ยกเว้นเงินเดือน  
               ๗) จัดทำระบบการเงิน บัญชี ตามระเบียบสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กำหนด และทรัพย์สินฯ ผู้อุทิศทำหลักฐานการรับ บัญชีรับ-จ่ายฯ รายงานผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษาทุกสิ้นปีงบประมาณ ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาตรวจสอบและรายงานเลขา คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานโดยเร็ว  
       ๗. อำนาจหน้าที่ของผู้บริหารสถานศึกษาตามระเบียบ กฎหมายอื่น เช่น  
               - ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการลงโทษนักเรียนนักศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘  
               - กฎกระทรวงว่าด้วยความประพฤติของนักเรียนนักศึกษา  
               - ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการปฏิบัติหน้าที่พนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤติ นักเรียนฯ พ.ศ. ๒๕๔๘  
               - ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการกำหนดเวลาทำงานและวันหยุดราชการของสถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗  
               - ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการชักธงชาติในสถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗  
               - ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการตั้งชื่อสถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗  
               - ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการขอบคุณหรืออนุโมทนา พ.ศ. ๒๕๔๗ 
               - ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการแก้ไขวันเดือนปีเกิดของนักเรียนนักศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ 
               - ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยใบสุทธิและหนังสือรับรองของสถานศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ - ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการยกเลิกเงินบำรุงการศึกษา พ.ศ. ๒๕๓๔ และพ.ศ. ๒๕๔๗ 
               - ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการให้ข้าราชการไปศึกษาฝึกอบรมฯ (ฉ.๒) พ.ศ. ๒๕๔๗
 
บทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน  
       ๑. อำนาจหน้าที่ตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ มาตราที่  ๓๘ ของพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการกำหนดอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการ สถานศึกษา ให้กำกับและส่งเสริมสนับสนุนกิจการของสถานศึกษา ซึ่งสอดคล้องกับ มาตรา ๔๑  ของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติพ.ศ. ๒๕๔๒ และแก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๔๕ 
       ๒. อำนาจหน้าที่ตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา มาตราที่  ๒๖ ของพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาได้กำหนดอำนาจหน้าที่ ของคณะกรรมการสถานศึกษา เกี่ยวกับการบริหารงานบุคคล สำหรับข้าราชการครู และบุคลากรทางการ ศึกษาในสถานศึกษา ดังต่อไปนี้
               ๑) กำกับ ดูแลบริหารงานบุคคลในสถานศึกษาให้สอดคล้องกับนโยบาย กฎระเบียบ ข้อบังคับ  หลักเกณฑ์และวิธีการตามที่ ก.ค.ศ. และ อ.ก.ค.ศ. เขตพื้นที่การศึกษากำหนด
               ๒) เสนอความคิดต้องการจำนวนและอัตราตำแหน่งของข้าราชการครูและบุคลากรทางศึกษา ในสถานศึกษาเพื่อเสนอ อ.ก.ค.ศ. เขตพื้นที่การศึกษาพิจารณา
               ๓) ให้ความคิดเห็นเกี่ยวกับการบริหารงานบุคคลของข้าราชการครูและบุคากรทางการศึกษา ในสถานศึกษาต่อผู้บริหารสถานศึกษา
               ๔) ปฏิบัติหน้าที่อื่นตามกฎหมายอื่น หรือตามที่ อ.ก.ค.ศ. เขตพื้นที่การศึกษามอบหมาย